poniedziałek, 19 czerwca 2017

McGoris #54 - Dlaczego nie ma zielonych i fioletowych gwiazd?

Pewnie są takie osoby, które zadają sobie to pytanie. I to jest bardzo dobre pytanie. Zawsze się mówi o błękitnych gwiazdach, białych, żółtych, czerwonych. Ale dlaczego nie ma zielonych czy fioletowych? Oto odpowiedź na tą zagadkę.


Jak pooglądamy różne obiekty kosmiczne (np. mgławice czy galaktyki) to też możemy dostrzec, że o kolor zielony ciężko.

Popatrzmy na typy widmowe gwiazd:

O - błękitny - > 30000 K
B - biało-błękitny - 10000 K - 30000 K
A - biały - 7500 K - 10000 K
F - żółto-biały - 6500 K - 7500 K
G - żółty - 5200 K - 6500 K
K - pomarańczowy - 3700 K - 5200 K
M - czerwony - 2400 K - 3700 K

To zobaczymy że co nieco brakuje. Mianowicie koloru zielonego i fioletowego. Dlaczego tak się dzieje?


1. Czym są kolory?

Najpierw zacznijmy od tego, że kolory są tylko i wyłącznie w naszej głowie. Różne długości fali promieniowania elektromagnetycznego są interpretowane przez nasz mózg jako złudzenie koloru.

Zakres promieniowania elektromagnetycznego, jaki jest w stanie zaobserwować nasze oko to tzw. światło widzialne. Są to długości fali od ok. 380nm (ciemny fiolet) do 780nm (bordowa czerwień).

Zakres światła widzialnego - źródło: https://pancernywalec.wordpress.com
Jak widzimy np. zielone liście, to oznacza to, że większość promieniowania zostało przez nie pochłonięte, a odbijają one fale o długości ok. 540-580 nm - które nasz mózg interpretuje jako zieleń.


2. Jak to jest z gwiazdami?

Gwiazdy świecą bardzo szerokim zakresem promieniowania elektromagnetycznego. To oznacza, że do naszych oczu docierają fale o różnych długościach - tzw. światło białe.

Maksimum jasności dla konkretnej długości fali zależne jest od temperatury gwiazdy. Najchłodniejsze gwiazdy mają maksimum widma przy kolorze czerwonym, gorętsze przy żółtym, zielonym i niebieskim.

-Ale chwila! Napisałeś "zielonym"?

-Tak! Nawet dla naszego Słońca maksimum widma przypada na kolor zielony i cyjankowy. Więc dlaczego nie widać Słońca zielonego?

Z pewnego punktu widzenia rzeczywiście Słońce tak naprawdę powinno być zielone - jego temperatura wynosi ok. 5500 K. Ale! Nie zapominajmy o tym, że Słońce emituje też inne długości fal np. żółty czy czerwony. Przez to właśnie światło słoneczne jest interpretowane jako kolor biały, a nie zielony. Dlatego właśnie nie widzimy zielonych gwiazd.

Wykres widma słonecznego - źródło: http://www.wygasz.edu.pl

Gdybyśmy byli w kosmosie i widzieli Słońce - byłoby ono białe. Tutaj na Ziemi Słońce jest żółtawe przez to, że musi przejść przez warstwę atmosfery, która pochłania krótsze fale. (czyli fiolet, błękit) promieniowania elektromagnetycznego.

Powodem tego są cząsteczki tlenu i azotu. Dłuższe fale są przepuszczane, natomiast krótsze fale odbijają się od cząsteczek - czyli rozpraszają się na wszystkie strony - dlatego nasze niebo jest niebieskie.
Gdyby na Ziemi nie było atmosfery, to w dzień widzielibyśmy jednocześnie rozgwieżdżone niebo, a na jego tle Słońce.


3. A co z fioletem?

Pozostaje jeszcze kwestia odnośnie barwy fioletowej. Nawet nasze niebo powinno być lekko fioletowe. Jednak powodem tego, że jest niebieskie jest to, że czułość naszego oka na krótsze fale (poniżej 480nm) drastycznie spada. Dlatego jest dominanta niebieskiego.

To samo tyczy się gwiazd. Bardzo gorące gwiazdy - gwiazdy o typie widmowym O (powyżej 30 000 K) - są widoczne jako biało-niebieskie. Właściwie to są gwiazdy "fioletowe". Są to np. gwiazdy Wolfa-Rayeta - rzadkie, bardzo gorące gwiazdy, których temperatura sięga nawet powyżej 50 000 K.
Jednak nie są tak jasne jak np. gwiazdy typu O czy B, gdyż większość promieniowania emitują w ultra-fiolecie. Dlatego są tak ciężko widoczne i mało jasne.


Jeśli wam się podobało to udostępniajcie, w komentarzach zadawajcie swoje pytania :) Pozdrawiam. McGoris.

Zapraszam także do polubienia strony na Facebooku: facebook.com/mcastronomia



ZOBACZ TEŻ:

Gwiazdy - Typy gwiazd. 
Ciekawe zjawiska atmosferyczne/astronomiczne.






7 komentarzy:

  1. Świetny artykuł!!!!
    Bardzo mnie ciekawi kwestia dlaczego tlen i azot zatrzymują fale krótke, co z wodorem?? Dlaczego pod wodą, zwłaszcza w oceanach jest niebiesko??
    Jak wygląda sytuacja z zachodem słońca i dlaczego?? Np. na ziemi zachód jest czerwony, a na marsie podobno jest niebieski.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Prawdopodobnie chodzi tu o wielkość cząsteczek i przerwy między nimi. Dłuższe fale są przepuszczane, gdyż są większe od cząsteczek tlenu. Zachód jest czerwony ze względu na to, że światło musi przebić się przez grubszą warstwę atmosfery, a to skraca zakres promieniowania elektromagnetycznego. Jak chodzi o Marsa (nie jestem pewien na 100%) ale jest niebieski zapewne dlatego, że cząsteczki dwutlenku węgla odbijają się we wszystkie strony, temu mamy szerszą gamę światła.

      Usuń
    2. Ups. Pomyłka. "zapewne dlatego, że światło odbija się od cząsteczek dwutlenku węgla we wszystkich kierunkach."

      Usuń
  2. W 4 wymiarze w anty wszechświecie tam znajdziecie cuda. Ale to bardzo daleko od ziemi długa podróż w trybie nieśmiertelności lub długi sen z prędkością nieskończonej nadświetlności.

    OdpowiedzUsuń
  3. Witam. A załużmy że wkładamy do ognia metalowy pręt , najpierw żarzy się on i świeci barwą wiśniową przechodzącą w czerwień gdy temperatura rośnie nam ciało staje się jaśniejsze ale barwa przechodzi do żółtej oczywiście emitowane jest jeszcze tyle czerwieni , że nasze oko odbierze to za kolor pomarańczowy..... no to polećmy dalej z żółtego rozgrzewamy metal do oślepiającej bieli i tu ,, rozwala nam się materiał bo nie wytrzymuje już temperatury '' ale jeśli jakimś cudem by się nie stopiło i przeszło by do barwy niebieskiej. Jakim urządzeniem da się metal rozgrzać do niebieskości ?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Myślę, że żadnym. Przy takiej temperaturze to metal przechodzi już w formę gazową albo nawet plazmę. Z tego co pamiętam najwyższą temperaturę topnienia ma wolfram (ok. 3400 stopni C).

      Usuń
  4. Jestem bardzo ciekawy, czy dałoby się podgrzać pewną materię do tego stopnia, że przestałaby być widoczna gołym okiem bo zdecydowana większość fal (albo wszystkie) emitowanych przez obiekt byłaby poza zakresem fal widzialnych gołym okiem?

    OdpowiedzUsuń