Szkoda, że nasze Słońce jest takie samotne. W naszej Galaktyce dominują głównie układy wielokrotne gwiazd. Nawet Alfa Centauri, najbliższe nam gwiazdy to układ wielokrotny.
Są dwa typy układów wielokrotnych: układ fizycznie wielokrotny - znaczy to, że gwiazdy są powiązane grawitacyjnie oraz układ optycznie wielokrotny - czyli taki, że tylko wizualnie widać że są np. podwójne a tak naprawdę nie są powiązane grawitacyjnie.
Są też tzw. gwiazdy spektroskopowo podwójnie - czyli takie, które nie da się rozdzielić optycznie, jedynie na podstawie prędkości radialnych (przesunięcie widma ku czerwieni i ku fioletowi).
1. Mizar i Alkor (Zeta Ursae Minoris)
Ciekawe czy ktoś wie, że jak jest dyszel Wielkiego Wozu to ta gwiazdka(Mizar) na środku dyszla jest podwójna? Widać ją już pod ciut ciemniejszym niebem, zaraz nad gwiazdą Mizar widać słabiutką gwiazdkę. To jest Alkor.
 |
| Wykaz gwiazd asteryzmu Wielkiego Wozu. |
W rzeczywistości jest tam aż 6 gwiazd! Mizar jest aż układem poczwórnym gwiazd. Mizara można rozdzielić na dwie gwiazdy za pomocą dosyć dobrego teleskopu na składniki A i B. Natomiast każda z tych gwiazd również jest podwójna. Rozdzielić je można tylko spektroskopowo. Są to białe gwiazdy ciągu głównego o typie widmowym A.
Natomiast Alkor jest gwiazdą podwójną - przy czym jeden składnik jest białą gwiazdą o typie widmowym A, a jego towarzysz to czerwony karzeł o typie widmowym M.
Mizar i Alkor uchodzą za układ wielokrotny optycznie. Ale astronomowie spekulują, że mogą jednak być powiązane grawitacyjnie i mogą tworzyć razem aż sześciokrotny układ gwiazd.
Gwiazdy leżą w odległości ok. 78-81 lat świetlnych.
2. Albireo (Beta Cygni)
Przepiękny układ podwójny, a nawet potrójny w gwiazdozbiorze Łabędzia. Wyjątkowa jest temu, że w teleskopie widać, że jedna gwiazda jest pomarańczowa, a jedna niebieska. Gołym okiem jest widoczna jako jedna gwiazda.
 |
| Zdjęcie Albireo - źródło: freestarcharts.com |
 |
| Albireo w konstelacji Łabędzia - Stellarium |
Główny składnik Beta Cygni A - jest układem podwójnym, z którego składa się pomarańczowy jasny olbrzym o typie widmowym K3III oraz błękitna gwiazda ciągu głównego B9V. Optycznie tych dwóch składników nie da się rozdzielić.
Drugi składnik - Beta Cygni B - jest to błękitna gwiazda ciągu głównego o typie widmowym B8V.
Najprawdopodobniej Beta Cygni A i B są tylko układem podwójnym optycznie i nie są powiązane ze sobą grawitacyjnie.
Oto mój szkic przedstawiający widok w teleskopie:
3. Kastor (Alfa Geminorum)
Druga, najjaśniejsza gwiazda gwiazdozbioru Bliźniąt. Jest to aż układ sześciokrotny gwiazd. Dwa najjaśniejsze składniki Kastor A i Kastor B (białe gwiazdy ciągu głównego) - również są podwójne. Jeszcze jest Kastor C, układ słabych, czerwonych karłów oddalony o ponad stopień od Kastora A i B.
Dwa najjaśniejsze składniki A i B, posiadają towarzyszy - czerwonych karłów.
W trochę lepszym teleskopie i dobrym seeingu można zaobserwować ciasno rozbite najjaśniejsze gwiazdy - Kastor A i B. Oto szkic mniej więcej jak to wygląda:
4. Izar (Epsilon Bootes)
Przepiękna gwiazda podwójna w konstelacji Wolarza. Jeden składnik to pomarańczowy olbrzym o typie widmowym K0II-III. Jego słabszy składnik to biała gwiazda ciągu głównego o typie widmowym A2V.
Niestety na jej obserwacje można sobie pozwolić z co najmniej 6"/8" teleskopem i przy idealnym seeingu. Separacja tych składników to tylko 2,9 sekundy kątowej. Widać dość jasną pomarańczową gwiazdkę i strasznie słabą, bliską gwiazdkę. Kontrast między składnikami powoduje, że ta gwiazdka sprawia lekkie wrażenie zielonkawego koloru.
5. Polaris (Alfa Ursae Minoris)
Gwiazda Polarna. Też jest układem wielokrotnym. Jest to układ potrójny biało-żółtych gwiazd. Najjaśniejszy składnik - Polaris A - jest biało-żółtym jasnym olbrzymem o typie widmowym F7-8II.
Jej towarzysz - Polaris Ab - gwiazda ciągu głównego okrążająca najjaśniejszy składnik w odległości ok. 18,5 AU. Optycznie bardzo trudne do rozbicia.
Polaris B - biało-żółta gwiazda ciągu głównego o typie widmowym F3V.
W amatorskim teleskopie widać tylko dwa składniki A i B. Jasną gwiazdkę i blisko niej przytuloną słabą gwiazdkę. Oto szkic:
6. Cor Caroli (Alfa Canum Venaticorum)
Najjaśniejsza gwiazda konstelacji Psów Gończych. Bardzo ładna a zarazem ciekawa gwiazda podwójna. Jedna gwiazda jest jaśniejsza a druga mniej jasna.
Jaśniejszy składnik - jest gwiazdą zmienną. Jej typ widmowy to A0pSiEuHg - oznacza on, że posiada linie spektralne metali (w astronomii metalem jest każdy pierwiastek cięższy od helu) takich jak: krzem (Si), europ(Eu) i rtęć(Hg).
Intensywność linii widmowych zmienia się wraz ze zmianami blasku gwiazdy. Gwiazda posiada także bardzo silne pole magnetyczne jak na gwiazdę ciągu głównego.
Drugi składnik jest tylko zwyczajną gwiazdą ciągu głównego o typie widmowym F0V.
Już w małym teleskopie widać ładne, rozbite gwiazdki, gdzie jedna jest jaśniejsza, a druga mniej jasna. Oto szkic:
Cor Caroli - po łacinie oznacza Serce Karola. Na pewno wiadomo, że w 1725 roku Edmund Halley nazwał tak mały gwiazdozbiór, którego centrum była ta gwiazda. Na mapach przedstawiany był jako serce z koroną. Gwiazdozbiór oficjalnie nie został zaakceptowany, ale nazwa przyjęła się dla samej gwiazdy.
7. Almaak (Gamma Andromedae)
Jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Andromedy. Jest to układ poczwórny gwiazd. Główny składnik (γ1) to pomarańczowym jasnym olbrzymem o typie widmowym K3II.
Drugi składnik (γ2)- jest mniej jasny - w bardzo dużych instrumentach można rozdzielić ją na dwie gwiazdy. Jedna gwiazda to błękitna gwiazda ciągu głównego, druga biała. Jaśniejsza z nich jest gwiazdą spektroskopowo podwójną.
W moim 8" teleskopie widać tylko dwie gwiazdy. Mniejsza gwiazda tak samo jak w przypadku Izara - sprawia wrażenie jakby była lekko zielonkawa. Oto szkic:
Jeśli się wam podobało to subskrybujcie, udostępniajcie i zadawajcie swoje pytania w komentarzach :) Pozdrawiam, McGoris :)
Oto mój szkic przedstawiający widok w teleskopie:
 |
| Albireo: szkic |
3. Kastor (Alfa Geminorum)
Druga, najjaśniejsza gwiazda gwiazdozbioru Bliźniąt. Jest to aż układ sześciokrotny gwiazd. Dwa najjaśniejsze składniki Kastor A i Kastor B (białe gwiazdy ciągu głównego) - również są podwójne. Jeszcze jest Kastor C, układ słabych, czerwonych karłów oddalony o ponad stopień od Kastora A i B.
Dwa najjaśniejsze składniki A i B, posiadają towarzyszy - czerwonych karłów.
W trochę lepszym teleskopie i dobrym seeingu można zaobserwować ciasno rozbite najjaśniejsze gwiazdy - Kastor A i B. Oto szkic mniej więcej jak to wygląda:
 |
| Kastor - szkic |
4. Izar (Epsilon Bootes)
Przepiękna gwiazda podwójna w konstelacji Wolarza. Jeden składnik to pomarańczowy olbrzym o typie widmowym K0II-III. Jego słabszy składnik to biała gwiazda ciągu głównego o typie widmowym A2V.
Niestety na jej obserwacje można sobie pozwolić z co najmniej 6"/8" teleskopem i przy idealnym seeingu. Separacja tych składników to tylko 2,9 sekundy kątowej. Widać dość jasną pomarańczową gwiazdkę i strasznie słabą, bliską gwiazdkę. Kontrast między składnikami powoduje, że ta gwiazdka sprawia lekkie wrażenie zielonkawego koloru.
 |
| Izar - szkic |
5. Polaris (Alfa Ursae Minoris)
Gwiazda Polarna. Też jest układem wielokrotnym. Jest to układ potrójny biało-żółtych gwiazd. Najjaśniejszy składnik - Polaris A - jest biało-żółtym jasnym olbrzymem o typie widmowym F7-8II.
Jej towarzysz - Polaris Ab - gwiazda ciągu głównego okrążająca najjaśniejszy składnik w odległości ok. 18,5 AU. Optycznie bardzo trudne do rozbicia.
Polaris B - biało-żółta gwiazda ciągu głównego o typie widmowym F3V.
W amatorskim teleskopie widać tylko dwa składniki A i B. Jasną gwiazdkę i blisko niej przytuloną słabą gwiazdkę. Oto szkic:
6. Cor Caroli (Alfa Canum Venaticorum)
Najjaśniejsza gwiazda konstelacji Psów Gończych. Bardzo ładna a zarazem ciekawa gwiazda podwójna. Jedna gwiazda jest jaśniejsza a druga mniej jasna.
Jaśniejszy składnik - jest gwiazdą zmienną. Jej typ widmowy to A0pSiEuHg - oznacza on, że posiada linie spektralne metali (w astronomii metalem jest każdy pierwiastek cięższy od helu) takich jak: krzem (Si), europ(Eu) i rtęć(Hg).
Intensywność linii widmowych zmienia się wraz ze zmianami blasku gwiazdy. Gwiazda posiada także bardzo silne pole magnetyczne jak na gwiazdę ciągu głównego.
Drugi składnik jest tylko zwyczajną gwiazdą ciągu głównego o typie widmowym F0V.
Już w małym teleskopie widać ładne, rozbite gwiazdki, gdzie jedna jest jaśniejsza, a druga mniej jasna. Oto szkic:
Cor Caroli - po łacinie oznacza Serce Karola. Na pewno wiadomo, że w 1725 roku Edmund Halley nazwał tak mały gwiazdozbiór, którego centrum była ta gwiazda. Na mapach przedstawiany był jako serce z koroną. Gwiazdozbiór oficjalnie nie został zaakceptowany, ale nazwa przyjęła się dla samej gwiazdy.
7. Almaak (Gamma Andromedae)
Jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Andromedy. Jest to układ poczwórny gwiazd. Główny składnik (γ1) to pomarańczowym jasnym olbrzymem o typie widmowym K3II.
Drugi składnik (γ2)- jest mniej jasny - w bardzo dużych instrumentach można rozdzielić ją na dwie gwiazdy. Jedna gwiazda to błękitna gwiazda ciągu głównego, druga biała. Jaśniejsza z nich jest gwiazdą spektroskopowo podwójną.
W moim 8" teleskopie widać tylko dwie gwiazdy. Mniejsza gwiazda tak samo jak w przypadku Izara - sprawia wrażenie jakby była lekko zielonkawa. Oto szkic:
Jeśli się wam podobało to subskrybujcie, udostępniajcie i zadawajcie swoje pytania w komentarzach :) Pozdrawiam, McGoris :)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz