McGoris #102 - Nocne niebo - Luty 2019 - Zakrycie Saturna przez Księżyc oraz Merkury na wieczornym niebie

Co zobaczymy na nocnym niebie w lutym tego roku i jakie zjawiska na nas czekają?

Za nami styczeń, pierwszy miesiąc nowego roku 2019 przeleciał szybko, choć ciekawych, astronomicznych zjawisk nam nie brakowało. Bo w tym miesiącu, 21 stycznia nad ranem mieliśmy piękne całkowite zaćmienie Ksieżyca, a także poranny taniec planet. W tym samym dniu mogliśmy podziwiać piękną koniunkcję Wenus oraz Jowisza, gdzie widoczne były jako dwa, bardzo jasne punkty na niebie.
Niestety większość dni w styczniu było zachmurzonych. U mnie już od grudnia non stop szaro jest :( Mam nadzieję, że chociaż luty przyniesie jakąś pogodną noc. (Na szczęście przy zaćmieniu Księżyca miałem pogodę).

A przed nami luty - najkrótszy miesiąc w roku i ostatni, w pełni zimowy miesiąc. W końcu zaczniemy powoli odczuwać, że dzień się powoli wydłuża. To jeszcze nie koniec astronomicznych zjawisk, bowiem czeka na nas dość rzadkie zjawisko - zakrycie Saturna przez Księżyc!.



1. Słońce


Wschody i zachody Słońca:

Polska Północna (Gdańsk)

1 lutego

Wschód:     7:36
Zachód:    16:22

Długość dnia:      8h 46m
Długość nocy:   15h 14m


28 lutego

Wschód:     6:40
Zachód:    17:17

Długość dnia:     10h 37m
Długość nocy:    13h 23m


W ciągu miesiąca dzień wydłuży się o 1 godzinę 51 minut.

Polska Środkowa (Łódź)

1 lutego

Wschód:     7:23
Zachód:    16:28

Długość dnia:     9h 05m
Długość nocy:  14h 55m


28 lutego

Wschód:     6:33
Zachód:    17:18

Długość dnia:   10h 45m
Długość nocy:  13h 15m


W ciągu miesiąca dzień wydłuży się o 1 godzinę 40 minut.

Polska Południowa (Zakopane) 

1 lutego

Wschód:     7:13
Zachód:    16:34

Długość dnia:     9h 21m
Długość nocy:  14h 39m



28 lutego

Wschód:     6:28
Zachód:    17:19

Długość dnia:    10h 52m
Długość nocy:   13h 08m


W ciągu miesiąca dzień wydłuży się o 1 godzinę 31 minut.


W lutym Słońce na początku miesiąca spędzi w Koziorożcu. W drugiej połowie miesiąca przejdzie do Wodnika. Z 16/17 lutego Słońce przetnie granice obu konstelacji. Słońce pnie się coraz wyżej.

2. Księżyc


🌘 Sierp poranny - 1 lutego - Gwiazdozbiór Strzelca

🌑 Nów - 4 lutego - Gwiazdozbiór Koziorożca
🌒 Sierp wieczorny - 8 lutego - Gwiazdozbiór Ryb
🌓 Pierwsza Kwadra - 12 lutego - Gwiazdozbiór Barana
🌔 Przed Pełnią - 16 lutego - Gwiazdozbiór Bliźniąt
🌕 Pełnia - 20 lutego - Gwiazdozbiór Lwa
🌖 Po pełni - 23 lutego - Gwiazdozbiór Panny
🌗 Ostatnia Kwadra - 26 lutego - Gwiazdozbiór Skorpiona


Ciemne, bezksiężycowe noce będziemy mieli w pierwszej dekadzie miesiąca oraz przy ostatnich dniach miesiąca. Te dni najlepiej poświęcić na obserwacje obiektów głębokiego nieba (galaktyki, mgławice, gromady itp.)

W okolicach środka miesiąca noce zostaną rozświetlone przez jasny blask Księżyca.


3. Planety


Merkury 

Pod koniec lutego będziemy mieli świetne warunki do obserwacji pierwszej planety od Słońca! Nachylenie jej orbity do horyzontu będzie bardzo korzystne, przez co będzie widoczny jeszcze w miarę wysoko po zachodzie Słońca.

Merkury jest trudną do obserwacji planetą, ze względu na małą elongację (mały kąt od Słońca)

Merkury będzie widoczny jako "gwiazdka" zaraz po zachodzie Słońca, nisko nad zachodnim horyzontem. Przez niewielki teleskop powinniśmy ujrzeć tarczę planety oraz jej fazę (Planety takie jak Wenus i Jowisz przechodzą przez fazy tak samo jak Księżyc, gdyż są one wewnątrz względem nas)

Maksymalną elongację od Słońca (ok. 17 stopni, 08 minut) osiągnie 26 lutego.

Planeta powinna być widoczna jeszcze na początku marca.

Planeta cały czas się zbliża, zwiększając swój rozmiar kątowy, ale jej faza maleje

Wenus


Wenus jest widoczna na porannym niebie jako bardzo jasny punkt na niebie. Warunki do jej obserwacji się pogarszają. Wenus się oddala, a także jej rozmiar kątowy i jasność maleją.

1 lutego będzie pięknie widoczna wraz z towarzystwem: Z Jowiszem, sierpem Księżyca oraz z Saturnem, który pojawia się powoli na porannym, południwo-wschodnim niebie.

1 LUTEGO

18 lutego dojdzie do bliskiego złączenia Wenus oraz Saturna. Będą w odległości ok. 1 stopnia od siebie. Piękna okazja, by ujrzeć obie planety przez teleskop, by je widać było w jednym kadrze.

18 LUTEGO

A poniżej symulacja widoku planet w teleskopie Synta 8" z okularem 30mm (powiększenie 40x - najmniejsze powiększenie by złapać planety w jednym kadrze:

Symulacja widoku Wenus i Saturna w jednym kadrze - 18 lutego 2019r. Wenus będzie małą planetą, gdyż jest już daleko od Ziemi. Obok Wenus powinniśmy dostrzec jeszcze gwiazdę Albaldah z konstelacji Strzelca.

Mars
 
Najlepsze czasy dla Marsa już dawno się skończyły. Jej średnica kątowa jest bardzo mała - ledwo 2x tyle co Uran. À propos Urana - dojdzie między tymi planetami do dość bliskiego spotkania 12 lutego.
Zbliżą się na odległość ok. 1 stopnia i 10 minut łuku. Wieczorami będzie widoczny dość wysoko nad południowo-zachodnim horyzontem w konstelacji Ryb.

Marsa i Urana odnajdziemy 21 lutego w konstelacji Ryb, blisko gwiazdy Omikron Piscium.

Jowisz


Jowisz powoli zbliża się do nas i wschodzi coraz wcześniej na porannym niebie. Póki co, to dość żmudny proces.

1 lutego będziemy mieli tranzyt ksieżyca Io na tle Jowisza. Ujrzymy jego cień na tle tarczy Jowisza. Do zaobserwowania tego zjawiska potrzebujemy dużego teleskopu.

Tranzyt Io - 1 lutego, godz. 5:00

7 lutego będzie tranzyt Europy. Podobnie widoczny będzie cień księżyca na tarczy planety.

24 lutego ponownie ujrzymy tranzyt Io.

Saturn


WAŻNE ZJAWISKO!!! 


2 lutego dojdzie do ciekawego zjawiska - Saturn zostanie o poranku przykryty przez Księżyc.

2 lutego, godz. 6:53

Zjawisko będzie trudne do obserwacji, głównie ze względu na to, że będzie wtedy już dość widno. Saturna można już próbować wypatrzeć w lornetce jako gwiazdkę, a do obserwacji całej planety z pierścieniami potrzebujemy co najmniej małego teleskopu.



Uran

Uran nadal jest widoczny w gwiazdozbiorze Ryb. Warunki do jego obserwacji się pogarszają. Jego elongacja od Słońca spadnie z 76 stopni, 18 minut (1 lutego) do 49,5 stopnia. (28 lutego).
Uran jest bardzo słabo widoczny gołym okiem. By go ujrzeć potrzebujemy bardzo ciemnego nieba i aktualnej mapki. Jego jasność to ok. 5,7 magnitudo.
By ujrzeć jasno-cyjankową tarczę planety potrzebujemy co najmniej średniego teleskopu.



Neptun

Obecnie Neptun jest niewidoczny, znajduje się w konstelacji Wodnika, gdzie wkroczy niedługo Słońce.




4. Nocne niebo

Niebo wieczorne

Niebo wieczorne - 15 lutego, godz. 19:00

Zaraz po zachodzie Słońca, wieczorem na niebie ujrzymy konstelacje zimowe. Nad południowym horyzontem odnajdziemy wyraźnego i charakterystycznego Oriona wraz z jego dwoma wiernymi psami: Wielkim Psem (Syriuszem) oraz Małym Psem (Procjonem), gdzie znajdziemy ogrom pięknych obiektów np. gromad gwiazd, czy mgławice.

Wysoko nad naszymi głowami przelatują konstelacje jesienno-zimowe takie jak Woźnica, Byk, Bliźnięta oraz Perseusz. W tamtym rejonie odnajdziemy ogromną ilość przepięknych gromad otwartych. Najbardziej popularnymi są: Gromada Podwójna w Perseuszu oraz Trzy gromady w Woźnicy: M36, M37 i M38.

W Byku odnajdziemy przepiękną Mgławicę Kraba (M1) - pozostałość po supernowej, zaobserwowanej przez chińskich astronomów w 1054 roku.

Szkic Mgławicy Kraba, widzianej przez 8-calowy teleskop.

Ale najładniejszymi i najbardziej spektakularnymi obiektami kosmicznymi na naszym niebie, doskonale widocznymi nawet gołym okiem są: Plejady (M45) oraz Wielka Mgławica w Orionie (M42). M42 to najbliższa nas mgławica emisyjna. Jej kształt ujrzymy już w lornetce, a w większym teleskopie widać już piękne struktury mgławicy.

Mój szkic Wielkiej Mgławicy w Orionie widocznej w 8" teleskopie.

Plejady w konstelacji Byka - to ta kupka gwiazd u góry.

Nad zachodnim horyzontem ujrzymy nisko nad horyzontem zachodzące już konstelacje jesienne, takie jak: Ryby, Pegaz czy Wieloryb.

Obiekty zimowego nieba bardziej szczegółowo opiszę w następnych postach, specjalnie dla nich przeznaczonych. Zapraszam do pierwszego już posta o konstelacji Perseusza: >>LINK<<

Niebo późnym wieczorem

Niebo późnym wieczorem - 15 lutego, godz. 22:30

W późnych godzinach, jeszcze przed północą zauważymy, że piękne konstelacje zimowe (Orion, Byk, Bliźnięta, Wielki Pies) powoli uciekają na południowy zachód, ustępując pomalutku konstelacjom wiosennym. Nad południowo-wschodnim horyzontem ujrzymy charakterystyczny gwiazdozbiór Lwa, a obok niego Rak wraz z przepiękną gromadą otwartą M44.

Między Bliźniętami a Lwem ujrzymy obszar składający się ze słabych gwiazd. W tamtym miejscu możemy dostrzec sporą plamkę na niebie. To właśnie gromada M44, znana jako "Żłóbek". Widać ją nawet gołym okiem. Jest to gromada składająca się głównie z gorących, młodziutkich gwiazd.

Gromada "Żłóbek"(M 44) - autor: Giuseppe Donatiello

Pod Lwem ujrzymy najdłuższy gwiazdozbiór - Hydrę, a na wschodzie powoli pnie się Wolarz z jasnym Arkturem oraz Panna.

Niebo w środku nocy

Niebo w środku nocy - 15 lutego, godz. 1:00

Godzinę, dwie po północy po gwiazdozbiorach zimowych nie ma już ani śladu. Południowy horyzont został zdominowany przez wiosenne konstelacje - Hydrę, Lwa, Pannę oraz Kruka.

Nad zachodnim horyzontem ujrzymy nisko już Woźnicę oraz Bliźnięta.

Nad północno-wschodnim horyzontem powoli wschodzą konstelacje wiosenno-letnie takie jak Herkules, Korona Północna oraz Lutnia z jasną Wegą.

Wysoko nad naszymi głowami, w zenicie znajdzie się Wielka Niedźwiedzica, wraz z asteryzmem Wielkiego Wozu.

Niebo poranne

Niebo poranne - 15 lutego, godz. 5:00

 Nad południowym horyzontem ujrzymy wysoko Pannę, Wagę oraz Wolarza. Na wschodzie pojawiają się powoli konstelacje bardziej letnie takie jak: Skorpion, Strzelec, Orzeł czy Wężownik, a także nad północno-wschodnim horyzontem Łabędź.


W Pannie, Lwie, Wielkiej Niedźwiedzicy oraz Warkoczu Bereniki odnajdziemy ogromną ilość galaktyk. Są takie skupiska, że przez teleskop, w jednym kadrze możemy złapać kilka, a nawet kilkanaście galaktyk. Przykładem jest tutaj Łańcuch Markariana, gdzie znajdziemy aż 12 galaktyk w jednym polu widzenia szerokokątnego okularu! Wiosną rok temu ostatnio upolowałem ich ponad 100 :)

Jednak lepiej na nie poczekać do wiosny, gdy te konstelacje będą dostępne już wieczorem.

Jeśli się podobało, to udostępniajcie, piszcie w komentarzach. Pozdrawiam, McGoris :)


ZOBACZ TEŻ:

Porównanie temperatur w kosmosie - od zera bezwzględnego do najgorętszych gwiazd. 
Galaktyki edge-on, czyli takie, które są ustawione do nas kantem.