McGoris #105 - Nocne niebo - Marzec 2019 - W końcu wiosna

Co zobaczymy na niebie w marcu tego roku i jakie zjawiska na nas czekają?

Witajcie w comiesięcznym przeglądzie nocnego nieba. Za nami luty, w którym sporo się działo. Mieliśmy bardzo rzadkie zjawisko jak zakrycie planety przez Księżyc, a dokładniej nasz ziemski satelita zasłonił Saturna 2 lutego nad ranem.
Do zakryć dochodzi rzadko ze względu na to, że:

- orbita Księżyca nie jest idealnie na płaszczyźnie ekliptyki. Jest lekko nachylona, o ok. 5 stopni.
- orbity planet również nie są w jednej płaszczyźnie i są niewielkie różnice w nachyleniu między nimi.

Dlatego na zakrycie planety przez Księżyc musi być "szczęśliwy traf".

Dodatkowo było piękne złączenie się Saturna oraz Wenus 18 lutego. W niewielkim powiększeniu mogliśmy zaobserwować je w jednym polu widzenia okularu teleskopu, a pod koniec lutego mieliśmy świetne warunki do obserwacji Merkurego. Nachylenie jego orbity do horyzontu było duże, przez co można było go ujrzeć jeszcze w miarę wysoko po zachodzie Słońca.

Pogoda w tym roku była już łaskawsza i było parę pogodnych nocy. Piękna była również Superpełnia 20 lutego, kiedy to podczas pełni, Księżyc zbliżył się do Ziemi na odległość niewiele ponad 352 000 km. Udało mi się zrobić fajne zdjęcie z teleskopu. (Stack z ok. 20 klatek + obróbka w PS, teleskop Synta 8" (ogniskowa 1200mm))

A przed nami już marzec! Śnieg zaczyna topnieć, pojawiają się przebiśniegi, lepiężniki i podbiały. W końcu doczekamy się wyczekiwanej przez wszystkich wiosny. 20 marca, o godzinie 22:58 rozpocznie się astronomiczna wiosna.


1. Słońce


W nocy z 30/31 marca będziemy mieli zmianę czasu z zimowego na letni i przesuwamy zegarki o 1 godzinę do przodu.

W Unii Europejskiej zmiana czasu z zimowego na letni wypada zawsze w ostatnią niedzielę marca, zaś z letniego na zimowy wypada w ostatnią niedzielę października.


Wschody i zachody Słońca: 

 

Polska Północna (Gdańsk):

1 marca

Wschód:     6:37
Zachód:    17:19

Długość dnia:    10h 42m
Długość nocy:   13h 18m


31 marca

Wschód:     6:24
Zachód:    19:27

Długość dnia:    13h 03m
Długość nocy:   10h 57m

W ciągu miesiąca dnia przybędzie aż o 2 godziny 21 minut.

Polska Środkowa(Łódź):

1 marca

Wschód:     6:30
Zachód:    17:19

Długość dnia:    10h 49m
Długość nocy:   13h 11m


31 marca

Wschód:     6:22
Zachód:    19:11

Długość dnia:     12h 49m
Długość nocy:    11h 11m

W ciągu miesiąca dzień wydłuży się aż o 2 godziny. 

Polska Południowa(Zakopane):

1 marca

Wschód:     6:25
Zachód:    17:21

Długość dnia:    10h 56m
Długość nocy:   13h 04m


31 marca

Wschód:     6:22
Zachód:    19:02

Długość dnia:    12h 40m
Długość nocy:   11h 20m

W ciągu miesiąca dnia przybędzie o 1 godzinę 44 minuty.  


Słońce na początku miesiąca przebywać będzie w Wodniku. Z 12 na 13 marca Słońce przetnie granicę gwiazdozbiorów i przejdzie do Ryb.

20 marca, o godz. 22:58 znajdzie się w tzw. Punkcie Barana, czyli miejscu, gdzie ekliptyka i równik się stykają. Podczas tego wydarzenia rozpoczyna się astronomiczna wiosna.
Obecnie punkt Barana znajduje się w konstelacji Ryb, mimo tego, że w nazwie jest Baran.

Spowodowane jest to precesją osi Ziemi. Jeszcze przed naszą erą punkt równonocy wiosennej był w Baranie.

Od roku 2598 punkt równonocy wiosennej będzie już w Wodniku.

Od 20 marca 22:58, deklinacja naszej gwiazdy będzie dodatnia.


2. Księżyc

🌑 - Nów - 6 marca - w gwiazdozbiorze Wodnika,
🌒 - 10 marca
🌓 - Pierwsza Kwadra - 14 marca - w gwiazdozbiorze Byka,
🌔 - 18 marca
🌕 - Księżycowa Pełnia - 21 marca - w gwiazdozbiorze Panny,
🌖 - 24 marca
🌗 - Ostatnia Kwadra - 28 marca - w gwiazdozbiorze Strzelca,


Bezksiężycowe noce będziemy mieli w pierwszej dekadzie miesiąca i parę dni przed końcem miesiąca. Te dni najlepiej poświęcić na obserwację słabych obiektów głębokiego nieba (tj. galaktyki, gromady oraz mgławice)



3. Planety

Marzec tego roku będzie raczej średni dla widoczności planet.


Merkury

Przez kilka dni na początku miesiąca będziemy mieli jeszcze okazję ujrzeć posłańca bogów.

Wenus

Warunki do obserwacji Wenus cały czas się pogarszają. Widoczny jest na porannym niebie. Jej elongacja się zmniejsza, a odległość od Ziemi się zwiększa.


Mars

Mars widoczny jest jeszcze wieczorem, dość wysoko nad południowo-zachodnim horyzontem. Warunki do jego obserwacji są bardzo słabe - planeta jest już bardzo daleko od Ziemi. Jego tarczka jest maleńka.

Jowisz i Saturn

Na porannym niebie widoczne są Jowisz oraz Saturn. Warunki do ich obserwacji są jeszcze słabe. Mimo sporej już elongacji, planety giną nisko w świetle Słonecznym, ze względu na słabe nachylenie ich orbit do horyzontu. 14 marca Jowisz znajdzie się w kwadraturze zachodniej (elongacja wynosi 90 stopni)

Na początku miesiąca będą ładnie się prezentować z sierpem Księżyca.

Poranny widok na planety i Księżyc - 02.03

27 marca nad ranem dojdzie do bardzo bliskiej koniunkcji Jowisza z Księżycem.

Obiekty znajdą się w odległości ok 40 minut łuku.

W szerokokątnym okularze teleskopu powinny być widoczne oba ciała niebieskie w jednym polu widzenia.

Symulacja widoku koniunkcji w teleskopie z powiększeniem ok. 40x

Tego samego dnia dojdzie też do ciekawego zjawiska. Księżyc Jowisza - Io, oraz Europa znikną za cieniem Jowisza. Zaćmienie Europy zacznie się o 3:38, a Io o 3:42.

Io wchodzi w cień Jowisza. Program Stellarium

Io oraz Europa wchodzą w cień Jowisza.

W teleskopie będzie widać jak stopniowo oba Księżyce zaczną gasnąć. W bardzo dużych teleskopach i przy perfekcyjnym seeingu może będzie możliwość zaobserwować nawet linię zaćmienia.




4. Nocne niebo 

Niebo wieczorne: 15 marca, godz. 20:00

Na wieczornym niebie będziemy wciąż mogli jeszcze ujrzeć konstelacje zimowe, takie jak Orion, Byk, Bliźnięta czy Wielki Pies. Jest to już ostatnia okazja, by podziwiać ich skarby takie jak: Wielka Mgławica Oriona (M42), piękne Plejady czy gromady otwarte w Wielkim Psie (np. M41). Konstelacje te znikną za zachodni horyzont jeszcze przed północą.

Niebo w środku nocy: 15 marca, godz: 0:00

Do około północy południowe niebo zostanie zdominowane przez konstelacje wiosenne. Wysoko nad naszymi głowami przemknie Lew, a tuż pod nim najdłuższy gwiazdozbiór: Hydra, a bardziej na wschód - Panna oraz Kruk. Wysoko w zenicie góruje Wielka Niedźwiedzica i asteryzm Wielkiego Wozu.

Na zachodzie widać jeszcze nisko Woźnicę oraz Bliźnięta.

Zaczyna się pomału sezon na obserwację galaktyk. Wiosna jest najlepszym okresem do obserwacji galaktyk. Wiosną, nasza Ziemia po nocnej stronie skierowana jest w obszary poza wstęgą Drogi Mlecznej.

Ogromne bogactwo galaktyk.

Największe wrażenie robi tutaj ogromne skupisko galaktyk widoczne gdzieś na lewo od środka. To ogromna Gromada Galaktyk w Pannie. Ok. 2000 galaktyk oddalonych średnio o ok. 60 milionów lat świetlnych. Spora część z nich znajduje się w zasięgu amatorskich teleskopów. Spore ilości bardzo ciekawych galaktyk znajdziemy również w Lwie, Warkoczu oraz Wielkiej Niedźwiedzicy. Zrobię osobnego posta właśnie o nich.

Nad północno-wschodnim horyzontem pojawia się Herkules wraz z Koroną Północną.

Niebo poranne - 15 marca, godz. 4:00

Nad południowo-wschodnim horyzontem wzbija się Skorpion z jasnym, pomarańczowym Antaresem - czerwonym nadolbrzymem. Nad wschodnim horyzontem widoczny jest już w całości Trójkąt Letni (Wega z Lutni, Deneb z Łabędzia oraz Altair z Orła).


Jeśli wam się podobało to udostępniajcie, piszcie w komentarzach. Pozdrawiam McGoris :)


ZOBACZ TEŻ:

McGoris #81 - Relacja z obserwacji - 06.04.2018r. 
McGoris #74 - Najjaśniejsze gwiazdy na niebie - Antares