środa, 26 października 2016

McGoris #38 - Gwiezdne nagrobki - czyli mgławice planetarne.

Mniej masywne gwiazdy, gdy osiągną stadium olbrzyma, reakcje termojądrowe z czasem ustają odrzucając swoje zewnętrzne warstwy, tworząc tzw. mgławicę planetarną i zamieniając się w białego karła. Oto 25 najpiękniejszych mgławic planetarnych.


Nazwa mgławica "planetarna" może być myląca - nie ma nic wspólnego z planetami - nazwa wzięła się głównie stąd, że dawniej, gdy odkrywano tego typu obiekty - w teleskopie widoczne były jako małe tarcze planet. 

Mgławica planetarna jest to  Obłok gazu i pyłu, który został odrzucony z zewnętrznych warstw gwiazdy kończącej już etap syntezy jądrowej we wnętrzu zamieniając się w białego karła - w obiekt o niewielkiej średnicy, ale ogromnej gęstości. Składa się głównie z materii zdegenerowanej. Łyżeczka takiej materii może ważyć nawet kilka milionów ton.

Takie mgławice powstają z mniej masywnych gwiazd (od 1-8 mas Słońca). Mgławice nieustannie się rozszerzają (z prędkością nawet do 20 km/s) i po krótkim czasie (na skalę astronomiczną) zaczynają się rozpraszać w ośrodku międzygwiazdowym, stają się coraz mniej jasne i przestają być widoczne.

Spójrzmy na te piękne, gwiezdne nagrobki:


NGC 5307

Mgławica znajduje się w gwiazdozbiorze Centaura. Odległa jest o 7200-8500 lat świetlnych od Ziemi.

Źródło: NASA

IC 418 (Mgławica Spirograf)

Mgławica znajduje się w gwiazdozbiorze Zająca. Jest oddalona o 2000 lat świetlnych od Ziemi. Widziałem ją przez teleskop jako rozmytą gwiazdkę.


Źródło: NASA


NGC 1514 (Mgławica Kryształowa Kula)

Mgławica znajduje się w konstelacji Byka. Mgławicę widziałem przez teleskop jako słabe pojaśnienie wokół gwiazdki centralnej. Obiekt dość trudny do zobaczenia.


Po lewej - światło widzialne, po prawej - w podczerwieni. Źródło: NASA


NGC 7662 (Mgławica Kula Śnieżna)

Mgławica znajduje się w konstelacji Andromedy. Znajduje się ok. 5500 lat świetlnych od Ziemi. Widziałem ją przez teleskop jako sporą, jasną plamkę, jest to jedna z łatwiejszych obiektów do znalezienia już w małym teleskopie.

Źródło: NASA

Messier 57 (Mgławica Pierścień)

Jedna z najbardziej znanych mgławic planetarnych. Znajduje się w gwiazdozbiorze Lutni. Widziałem przez teleskop jako owalny pierścień. W lepszych warunkach można dostrzec delikatne struktury mgławicy, a w większych teleskopach nawet centralnego białego karła (ok. 15 mag). Leży w odległości ok. 2000 lat świetlnych.

Źródło: NASA, ESA

Henize 2-47

Straszne dziwadło. Znajduje się w gwiazdozbiorze Kila. Odległa jest o ok. 6600 lat świetlnych od Ziemi. Prawdopodobnie powstały one w wyniku trzech różnych wyrzutów materii z gwiazdy centralnej. Za każdym razem gwiazda odrzucała materię w dwóch przeciwnych kierunkach.

Źródło: NASA

Messier 27 (Mgławica Hantle)

Jedna z największych mgławic planetarnych na niebie. Leży w gwiazdozbiorze Liska. W jej wnętrzu znajduje się największy do tej pory odkryty biały karzeł, który jest widoczny w dobrych warunkach nawet przez mój 8" teleskop. Można ją już wypatrzyć w lornetce jako rozmytą gwiazdkę. Pięknie ją widać w teleskopie.

Źródło: ESO

NGC 7027 (Mgławica Poduszka)

Mgławica planetarna znajdująca się w gwiazdozbiorze Łabędzia. Oddalona jest o ok. 3000 lat świetlnych od Ziemi. Nie pamiętam czy ją widziałem przez teleskop.
Źródło: William B. Latter & NASA

NGC 6781

Mgławica znajduje się w gwiazdozbiorze Orła. Leży w odległości ok. 2300 lat świetlnych od Ziemi. Widziałem ją przez teleskop. Widać ją jako słabą plamkę. Obiekt dość trudny do zaobserwowania.

Źródło: NASA
NGC 5315

Kolejne dziwadło. Mgławica znajduje się w konstelacji Cyrkla. Według różnych szacunków mgławica ta jest odległa od 8400 do 13 700 lat świetlnych od Ziemi. Wygląd mgławicy wskazuje na to, że gwiazda centralna odrzuciła swoją materię w dwóch różnych wybuchach, skierowanych w różne strony.

Źródło: NASA, ESA

NGC 2392 (Mgławica Eskimos)

Mgławica położona w gwiazdozbiorze Bliźniąt. Leży w odległości 3830 lat świetlnych. Obiekt widziałem w teleskopie jako pojaśnione centrum z lekką otoczką dookoła niego. Obiekt bardzo ładny.

Źródło: NASA, ESA, Andrew Fruchter and Ero Team

NGC 6210

Mgławica leży w gwiazdozbiorze Herkulesa. Według różnych szacunków jest odległa od 5300 do 10 100 lat świetlnych od Ziemi. Widziałem ją w teleskopie jako rozmytą gwiazdkę, obiekt trudny, gdyż w małych powiększeniach trudno odróżnić ją od gwiazdy.

Źródło: ESA/Hubble and NASA
NGC 2346 (Mgławica Motyl)

Mgławica położona w gwiazdozbiorze Jednorożca. Leży w odległości ok. 2000 lat świetlnych. Nie widziałem jej przez teleskop, ale mam zamiar ją upolować w tą zimę.

Źródło: NASA, Massimo Stiavelli, STScI ODButterfly Nebula

Messier 97 (Mgławica Sowa)

Mgławica znajduje się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Odległa jest o 2600 lat świetlnych. Obiekt widziałem przez teleskop jako słaby mgielny dysk, z lekkimi pociemnieniami w centrum - widoczne jako "oczy sowy".

Autor - Fryns

NGC 7293 (Mgławica Ślimak)

Mgławica leży w konstelacji Wodnika. Odległa jest o ok. 714 lat świetlnych, co czyni ją jedną z najbliższych planetarek. Na niebie dość spora kątowo, widziałem ją przez teleskop jako rozległą mgiełkę.

Źródło: http://apod.pl/apod/ap030510.html

NGC 1535


Mgławica znajduje się w gwiazdozbiorze Erydanu. Leży w odległości ok. 5500-7500 lat świetlnych od nas. Widziałem ją bodajże przez teleskop rok temu jako rozmytą gwiazdkę.

Autor: Adam Block/Mount Lemmon

NGC 3242 (Mgławica Duch Jowisza)

Mgławica znajduje się w gwiazdozbiorze Hydry. Mgławica leży w odległości 1400 lat świetlnych. W teleskopie widać ją jako dość sporą, jasną mgiełkę. Nazwa wzięła się stąd, gdyż ma rozmiary kątowe i wygląd podobny do planety Jowisz.

Autor: Fabian RRRR
NGC 4361

Mgławica znajduje się w konstelacji Kruka. Leży w odległości ok. 5000 lat świetlnych. Widziałem ją w teleskopie jako bardzo słabą plamkę. Obiekt trudny do zaobserwowania.

Źródło: NASA/JPL-Caltech

NGC 6826 (Mgławica Mrugająca)

Mgławica znajduje się w gwiazdozbiorze Łabędzia. Odległość szacowana jest od około 3900 do 5200 lat świetlnych od Ziemi. Widziałem przez teleskop jako rozmytą gwiazdkę, w bardzo dużym powiększeniu widać pojaśnienie w centrum. Delikatnie można zobaczyć jej zielonkawy kolor (a to rzadkość bo większość tego typu obiektów widać tylko w odcieniach szarości)

Autor: Bruce Balick

NGC 6543 (Mgławica Kocie Oko)

Mgławica położona jest w gwiazdozbiorze Smoka. Znajduje się w odległości około 3500 lat świetlnych od Ziemi. Widziałem ją w teleskopie jako jasną plamkę, a w większym powiększeniu i lepszych warunkach dostrzegłem małe dzióbki na brzegach.

Źródło: Evercat, wikipedia.

NGC 246 (Mgławica Czaszka)

Mgławica położona w gwiazdozbiorze Wieloryba. Jej odległość od Ziemi szacowana jest według różnych źródeł na 1600, 2100 lub 9200 lat świetlnych od Ziemi. Widziałem ją przez teleskop jako słabą plamkę.

Autor: Adam Block/Mount Lemmon

Menzel 3 (Mgławica Mrówka)

Mgławica leży w gwiazdozbiorze Węgielnicy. Jedna z ciekawszych mgławic planetarnych. Mgławica ta znajduje się w odległości około 4500 lat świetlnych od Ziemi.

Źródło: NASA, ESA & the Hubble Heritage Team

IC 4406 (Mgławica Siatkówka)

Mgławica planetarna znajduje się w konstelacji Wilka w odległości około 2000 lat świetlnych od Ziemi. Jest dziwnie widoczna bo widać ją od boku. Gdyby było widać ją od przodu, byłaby podobna do np. Mgławicy Pierścień.
Źródło: M1ss1ontomars2k4, wikipedia.org
NGC 6741

Mgławica znajduje się w konstelacji Orła w odległości około 7000 lat świetlnych od Ziemi.

Źródło: ESA/Hubble and NASA
NGC 6629

Mgławica planetarna położona jest w gwiazdozbiorze Strzelca. Nie znalazłem informacji na temat jej odległości.

Autor: Judy Schmidt

Jeśli wam się spodobało to udostępniajcie, piszcie w komentarzach. Pozdrawiam, McGoris :)

Zapraszam także do polubienia strony na Facebooku: facebook.com/mcastronomia


ZOBACZ TEŻ:

Życie pozaziemskie - jak go szukać? 
Jak wielki jest Wszechświat? 


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz