McGoris #132 - Teleskopowe Wyzwanie - Triplet Smoka

Bardzo często się słyszy o np. Triplecie Lwa - galaktykach, które sporo osób obserwujących niebo zna. Jednak mało kto wie o bardzo ładnym trio galaktyk w konstelacji Smoka, ustawionych w jednej linii.

1. Opis galaktyk

Bohaterkami dzisiejszego posta będą trzy bardzo ładne galaktyki w konstelacji Smoka.

Triplet Smoka. Od lewej: ustawiona kantem galaktyka spiralna NGC 5981, na środku mamy eliptyczną NGC 5982, a po prawej spiralną NGC 5985. Źródło: https://apod.nasa.gov/apod/ap131016.html, Autor: Stephen Leshin

NGC 5981

Galaktyka spiralna ustawiona do nas krawędzią, dzięki czemu wygląda jak podłużna kreska. Galaktyka oddalona jest o 86 milionów lat świetlnych i jej jasność wynosi 13,2 magnitudo. To najmniej jasny i najtrudniejszy obiekt do wypatrzenia.

NGC 5981. Źródło: Sloan Digital Sky Survey

NGC 5982

Galaktyka eliptyczna, umiejscowiona w centrum. Oddalona jest o 132 (+/- 34) milionów lat świetlnych (wg niektórych źródeł 142 miliony lat lub ok. 100 lat świetlnych). Jest to galaktyka z aktywnym jądrem typu LINER (Low Ionization Nuclear Emmision-line Region) - czyli jądro, której linie emisyjne wskazują na niski poziom jonizacji.

NGC 5982 - Zdjęcie z teleskopu Hubble'a - źródło: NASA

Galaktyka ta jest obiektem 11 wielkości gwiazdowej. Jest najjaśniejszym obiektem w grupie, jednak jasne jest tylko same jądro. Galaktyka oprócz jądra posiada małą jasnośc powierzchniową i w teleskopie widać małą, ale skondensowaną mgiełkę).


NGC 5985

Galaktyka spiralna z poprzeczką (SBb), a więc trochę podobna do Drogi Mlecznej, jednak jest sporo większa (wg źródeł średnica NGC 5985 wynosi ok. 190000 lat świetlnych, czyli jest nieco większa od Galaktyki Andromedy). Odległość do tej galaktyki wg. niektórych źródeł wynosi ok. 140 milionów lat świetlnych lub 120 milionów lat świetlnych.

NGC 5985. Źródło: Sloan Digital Sky Survey

Jej jasność wynosi ok. 11,1 magnitudo. Jest obiektem nieco mniej jasnym od eliptycznej NGC 5982, jednak jasność powierzchniowa jest nieco lepsza i mgiełka widoczna w teleskopie jest większa, ale mniej jasna i mniej skondensowana.


2. Obserwacje przez teleskop

Obiekty nie są łatwe do obserwacji. Wymagają bardzo ciemnego nieba i co najmniej 8-calowego teleskopu.



Jak dotrzeć do Tripletu Smoka?

1. Na początku trzeba odnaleźć Gwiazdę Polarną. Niedaleko gwiazdy polarnej powinniśmy odnaleźć dość jasną, lekko żółtawą gwiazdę 2 wielkości gwiazdowej - Kochaba.

2. Jeżeli dodamy tą odległość drugi raz - to przejdziemy do gwiazdy 3 magnitudo, Ed Asich(ι Dra) w konstelacji Smoka.

3. Niedaleko Ed Asich odnajdziemy nieco jaśniejszą gwiazdę Athebyne (η Dra). Oraz między nimi, mniej jasną Thetę Draconis (θ Dra).

Galaktyki z Tripletu Smoka umiejscowione są gdzieś w mniej więcej 1/3 odległości od nich (bliżej Ed Asich)

4. Są dwa sposoby na dotarcie - Albo drogą od Ed Asich, albo drogą od Thety Draconis.

Wprawny obserwator nocnego nieba poprostu wyceluje szukaczem mniej więcej w 1/3 odległości między Ed Asich a Thetą Draconis. Najłatwiej jest odnaleźć galaktyki za pomocą Ed Asich i parki gwiazd HIP 76040 i 76317.

Widok przez teleskop

Miałem okazję zaobserwować wszystkie trzy galaktyki przez 8-calowy teleskop. Najjaśniejsza była ta eliptyczna NGC 5982 w centrum. Widać było małe, ale skondensowane jądro. Spiralną NGC 5985 widać jako większą mgiełkę, ale mało jasną. Najtrudniej jest wypatrzeć tą ustawioną kantem NGC 5981. Widziałem ją tylko raz, może dwa razy zerkaniem. Wymaga bardzo ciemnego nieba.

W większych teleskopach (10 cali wzwyż) obiekty są dużo łatwiejsze do wypatrzenia.

Znalazłem szkic tych obiektów na ASOD (Astronomy Sketch of the Day) i mogę powiedzieć, że mniej więcej tak się galaktyki prezentowały w 8-calowym teleskopie, tylko słabiej i wymagało zerkania, by wypatrzeć tą podłużną galaktykę.

Źródło: http://www.asod.info/?p=10901

Jeżeli wam się spodobało to udostępniajcie i dajcie znać w komentarzu czy ktoś z was widział te galaktyki np. przez większe teleskopy. 

Następnym obiektem w serii "Teleskopowe Wyzwanie" będzie Mgławica Coddingtona (IC 2574).

Pozdrawiam, McGoris :)

Zapraszam także do polubienia strony na Facebooku: facebook.com/mcastronomia


ZOBACZ TEŻ:

McGoris #130 - Teleskopowe wyzwanie - Hickson 61 (Pudełko)
McGoris #127 - Teleskopowe wyzwanie - Kwazar 3C 273 w konstelacji Panny
McGoris #117 - Teleskopowe wyzwanie - Gromada kulista G1 (Mayall II) w Galaktyce Andromedy