Dni są coraz krótsze, a noce coraz dłuższe. We wrześniu mieliśmy piękny, kometarny spektakl z udziałem 21P/Giacobini-Zinner oraz jej koniunkcję z gromadami otwartymi M37 w Woźnicy oraz M35 w Bliźniętach, a także piękną koniunkcję Księżyca z Saturnem (widziałem je w jednym kadrze 30mm, szerokokątnego okularu). Niestety nie miałem zbytniej okazji zaobserwować tej komety. Pogoda pokrzyżowała nieco plan.
A przed nami październik! W pełni jesienny miesiąc. Dzięki zmianie czasu z letniego na zimowy październik jest najdłuższym miesiącem w roku (ma 31 dni i cofamy zegarki o godzinę do tyłu, przez co jest dłuższy o jedną godzinę od innych 31-dniowych miesięcy)
W krajobrazie dominują kolory polskiej, złotej jesieni, od jasnozielono-żółtego, złotego aż po czerwień, zatopione w porannych mgłach. Pojawiają się pierwsze przymrozki.
Noce coraz wilgotniejsze i zimniejsze - będą nam parowały teleskopy i trzeba będzie je wychładzać :/
1. Wschody i zachody Słońca
Polska Północna (Gdańsk):
1 października:
Wschód: 6:44
Zachód: 18:25
Długość dnia: 11h 41m
Długość nocy: 12h 19m
31 października:
Wschód: 6:42
Zachód: 16:15
Długość dnia: 9h 27m
Długość nocy: 14h 33m
W ciągu miesiąca dnia ubędzie o 1 godzinę 46 minut.
Polska Środkowa(Warszawa):
1 października:
Wschód: 6:34
Zachód: 18:16
Długość dnia: 11h 42m
Długość nocy: 12h 18m
31 października:
Wschód: 6:26
Zachód: 16:11
Długość dnia: 9h 45m
Długość nocy: 14h 15m
W ciągu miesiąca dnia ubędzie o 1 godzinę i 57 minut.
Polska Południowa(Zakopane):
1 października:
Wschód: 6:37
Zachód: 18:22
Długość dnia: 11h 45m
Długość nocy: 12h 15m
31 października:
Wschód: 6:24
Zachód: 16:22
Długość dnia: 9h 58m
Długość nocy: 14h 02m
W ciągu miesiąca dnia ubędzie o 1 godzinę i 47 minut.
Z 27 na 28 października będziemy mieli zmianę czasu z letniego na zimowy - cofamy zegarki o jedną godzinę do tyłu. Przez to wschód Słońca na końcu miesiąca będzie wcześniej niż na początku.
Słońce przez cały miesiąc spędzi w gwiazdozbiorze Panny. Panna jest największym gwiazdozbiorem zodiakalnym i Słońce przebywa w nim aż 1,5 miesiąca. Z 30 października na 1 listopada przejdzie do gwiazdozbioru Wagi. 17 października Słońce minie najjaśniejszą gwiazdę gwiazdozbioru Panny - Spikę.
2. Księżyc
🌗 Ostatnia Kwadra - 1 października - - w gwiazdozbiorze Raka.
🌑 Nów - 7/8 październia - w gwiazdozbiorze Panny.
🌓 Pierwsza Kwadra - 15 października - w gwiazdozbiorze Koziorożca.
🌕 Pełnia - 22/23 października - w gwiazdozbiorze Byka.
3. Planety
Wenus i Jowisz
Obserwacje tych dwóch planet możemy sobie odpuścić. Elongacja Wenus na początku miesiąca wyniesie niecałe 32,5 stopnia, codziennie zbliżając się do Słońca. 25 października znajdzie się w tzw. koniunkcji dolnej - znajdzie się ona w jednej linii między Słońcem a Ziemią. Będzie wtedy najbliżej Ziemi, jednak obserwacja Wenus wtedy jest niemożliwa ze względu na ogromny blask Słońca w pobliżu. Po 27 października Wenus będzie się oddalać na zachód od Słońca i w połowie listopada powróci na niebo poranne.
Jowisz
Warunki do obserwacji króla planet są bardzo słabe i zniknie on za południowo zachodnim horyzontem. Na początku miesiąca będzie jeszcze on widoczny nad południowo zachodnim horyzontem jeszcze ok. godzinę po zachodzie Słońca.
Elongacja Jowisza spadnie z 43,4 stopnia do 20 stopni. Średnica kątowa tarczy również sporo się zmniejszyła od czasu jego opozycji (gdy był najbliżej Ziemi) w maju tego roku.
Mars
Mars będzie jeszcze długo widoczny. Jego elongacja maleje bardzo powoli. Przemieszcza się ruchem prostym przez gwiazdozbiór Koziorożca. Mars będzie górował coraz wyżej, przez co warunki do jego obserwacji polepszą się.
Niestety bóg wojny cały czas się od nas oddala, przez co jego tarcza jest coraz mniejsza i potrzeba coraz większego teleskopu by ujrzeć jakieś szczegóły.
Maleje także faza Marsa. Faza na Marsie jest widoczna z tego powodu, że gdy się on oddala, patrzymy na niego nieco "z boku".
Saturn
Saturn nadal widoczny jest na wieczornym niebie nad południowym horyzontem. Jednak jest już po kwadraturze i jego warunki do obserwacji pogarszają się. Porusza się ruchem prostym w gwiazdozbiorze Strzelca.
Elongacja Saturna spadnie z 84 stopni do 56,5 stopnia.
Uran i Neptun.
W październiku są najlepsze warunki do obserwacji odległych, lodowych olbrzymów. 6 września była opozycja Neptuna, a 23 października będzie opozycja Urana. Uran i Neptun są na tyle daleko, że nie ma dużej różnicy między opozycją, a wtedy, gdy są one najdalej Ziemi.
Uran znajduje się w gwiazdozbiorze Ryb. W jego odnalezieniu pomogą nam gwiazdy z gwiazdozbioru Barana, oraz jedna gwiazda z konstelacji Ryb - omikron Piscium.
Uran pod bardzo ciemnym niebem będzie widoczny jako bardzo słaba gwiazda. By ujrzeć tarczę planety potrzeba na to co najmniej średniego teleskopu. Jego średnica kątowa to zaledwie niecałe 4 sekundy łuku.
Neptun
Neptun obecnie gości w konstelacji Wodnika.
Neptuna nie ujrzymy gołym okiem. Jego jasność to 7,8 magnitudo. Dopiero w lornetce zobaczymy ją jako niebieskawa gwiazda, a żeby zobaczyć maleńką tarczę planety, potrzeba co najmniej średniego teleskopu. Jego średnica kątowa to zaledwie nieco ponad 2 sekundy łuku.
4. Nocne niebo
Żegnamy się z letnimi gwiazdozbiorami takimi jak np. Strzelec, Skorpion, Tarcza czy Wężownik. Zaraz po zachodzie Strzelec zacznie nam się zanurzać pod horyzont.
 |
| Niebo wieczorne - 10 października, godz. 20:00 |
 |
| Niebo w pierwszej połowie nocy - 10 października, godz. 22:00 |
Nad wschodnim horyzontem widoczny jest Byk z pięknymi gromadami otwartymi - Plejadami oraz Hiadami, a także Wieloryb. W pobliżu ryby południowej jest słaby gwiazdozbiór Rzeźbiarza, gdzie znajdziemy piękną galaktykę NGC 253, zwana również Galaktyką Rzeźbiarza. Widoczna jest jako podłużna mgiełka. Niestety jest widoczna u nas bardzo nisko nad horyzontem :(
 |
| Niebo w środku nocy - 10 października, godz. 1:00 |
 |
| Niebo poranne - 10 października, godz. 4:00 |
 |
| "Sześciokąt Zimowy" |
5. ISS
Zaraz na początku miesiąca możemy ujrzeć parę przelotów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, widocznej jako jasny, lecący punkt na niebie. Jednak nie będą one zbyt spektakularne. Przeważnie ISS będzie wchodzić w cień Ziemi, przez co po ok. połowie przelotu zniknie. Po paru dniach zniknie, gdy jego przeloty będą za dnia, a pod koniec miesiąca powróci na niebo poranne.
6. Komety
21P/Giacobini-Zinner
We wrześniu była pięknie widoczna, osiągnęła wtedy największą jasność (ok. 7 magnitudo) oraz przeleciała tuż obok pięknych gromad otwartych - M37 w Woźnicy oraz M35 w Bliźniętach. Przez teleskop było widać dosyć jasne jądro oraz lekko majaczący ogon.
W październiku kometa straci na jasności oraz będą coraz gorsze warunki do jej obserwacji. Cały czas ucieka na południe w stronę konstelacji Wielkiego Psa. Widoczna będzie nad ranem.
 |
| Kometa 21P/Giacobini-Zinner obok gromady M35. źródło: https://www.cloudynights.com/topic/634619-comet-21pgiacobini-zinner-crossing-m35/ |
46P/Wirtanen
46P/Wirtanen - kometa, która będzie królową zimowego nieba, pojawiła się na nieboskłonie. W grudniu osiągnie aż 3 magnitudo i będzie widoczna gołym okiem pod ciemnym niebem. Obecnie kometa ma ok. 11 magnitudo i znajduje się w konstelacji Pieca. Czyli bardzo nisko nad horyzontem.
Obserwacja z Polski póki będzie raczej mało możliwa, gdyż w październiku będzie wędrować na południe. Dopiero pod koniec listopada zakręci z powrotem na północ i będzie się pięła coraz wyżej. Od Erydanu, przez Wieloryba i w maksimum jasności, w grudniu wysoko przez gwiazdozbiór Byka oraz Woźnicy.
7. Roje meteorów.
W październiku będziemy mieli rój Orionidów(ORI). Trwa on od 2 października do 7 listopada, a maksimum przypada na 21 października. Przewiduje się do ok. 25 zjawisk na godzinę. Najlepiej obserwować je nad ranem, gdy radiant, który jest w gwiazdozbiorze Oriona wzejdzie wysoko.
Bardzo ważnym i kluczowym rojem będzie rój Drakonidów (DRA). Radiant znajduje się w konstelacji Smoka. W tym roku może to być niesamowicie spektakularne zjawisko. Ciałem macierzystym tego roju jest....... 21P/Giacobini/Zinner!! Może dać ogromną ilość zjawisk. Trwa on od 6 - 10 października, a maksimum przypada na 8 października.
Dodatkowo dochodzą jeszcze słabe roje Taurydów: Północne Taurydy, Południowe oraz Jesienne Taurydy. Trójka z nich przewiduje od 3-5 zjawisk na godzinę. Radiant jest w konstelacji Byka.
Jeszcze będą δ-Aurigidy, do ok. 5 zjawisk na godzinę - radiant jest w gwiazdozbiorze Woźnicy.
Jak sobie zsumujemy to może być naprawdę ciekawa noc ze spadającymi gwiazdami!
8. Światło zodiakalne
Jesień jest idealnym okresem do obserwacji tzw. światła zodiakalnego. Jest to stożkowe, podłużne rozświetlenie nad wschodnim(jesień) lub zachodnim(wiosna) nieboskłonem. Najlepiej obserwuje się je jesienią nad ranem bądź wiosną zaraz po zachodzie. Światło zodiakalne zmniejsza swoją intensywność wraz ze wzrostem odległości kątowej od Słońca.
Jesienią i wiosną jest najlepiej widoczne, gdy nachylenie ekliptyki do horyzontu jest duże.
Po przeciwnym nieboskłonie można ujrzeć jeszcze słabe pojaśnienie na niebie zwane przeciwblaskiem.
Światło zodiakalne to światło Słońca odbite od cząstek pyłu, znajdującego się w przestrzeni międzyplanetarnej.
 |
| światło zodiakalne widoczne w Chile. Źródło: wikipedia.org, |
Niestety by je ujrzeć potrzebujemy bardzo ciemnego nieba, z dala od sztucznych świateł.
Te Twoje przeglądy nieba są genialne. Nie dość że dużo się dowiaduję, to jeszcze przeżywam pewnego rodzaju comiesięczną nostalgiczną podróż :P
OdpowiedzUsuń